Cenevre, Birleşmiş Milletler himayesinde, yapay zekâ (AI) ve küresel sürdürülebilirlik hedeflerini ilerletmedeki potansiyeline odaklanan uluslararası bir toplantıya ev sahipliği yapmıştır. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından öncülük edilen “AI for Good” zirvesi, dünyanın en acil sorunlarından bazılarıyla başa çıkmayı amaçlayan AI inovasyonunun canlı bir tablosu olmuştur; bunlar arasında yoksulluğun ve açlığın sona erdirilmesi, cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve temiz enerjinin ve çevresel sürdürülebilirliğin teşviki bulunmaktadır.
Konferansa katılanlar, şarap dökmek için tasarlanmış olan son derece ilginç bir otomata da dahil olmak üzere bir dizi robottan karşılanmışlardır. Ancak en dikkat çekeni, Çin, Orta Doğu ve Afrika gibi farklı bölgelerden gelen AI uzmanlarının başarılı bir şekilde bir araya getirilmiş olmasıdır. Bu uzmanlar arasında, Lelapa AI’nın CEO’su Pelonomi Moiloa da ön plana çıkmaktadır; zira kendisi Afrika dilleri için AI çözümleri geliştirmenin öncüsüdür. Bu, AI’nin batı yarımküresindeki silolardan çıkarak ve erkek egemen bir alandan daha kapsayıcı ve küresel bir tartışmaya doğru ilerlediğine dair parlak bir örnektir.
Fikir alışverişi ve teknolojik becerilerin sergilenmesine rağmen, Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınma hedeflerini tam olarak gerçekleştirmede AI’nın verimliliği konusunda ciddi şüphelerin olduğu hissedilmektedir. Zirve, vaad etmesine rağmen, gelecekte uzun ve karmaşık bir yol olduğunu ortaya koymuştur.
AI’nın sürdürülebilir kalkınmada karşı karşıya olduğu temel zorluklar ve tartışmalar üzerine:
AI’nın sürdürülebilir kalkınmada kullanımı heyecan verici fırsatlarla birlikte önemli zorluklar da sunmaktadır. Temel zorluklardan biri, AI teknolojisinin tüm ülkelerde, özellikle daha az kaynağa sahip olan ülkelerde erişilebilir ve kapsayıcı olmasını sağlamaktır. Ayrıca, AI’nın etik kullanımı ve olası kötüye kullanımı konusunda bir endişe bulunmaktadır; veri gizliliği, güvenlik ve insan işlerinin yerini almasıyla ilgili sorular gündeme gelmektedir.
Ayrıca, AI’nın çevresel etkileri eleştiriye maruz kalmıştır. Gelişmiş AI sistemlerini güçlendirmek için gereken enerji tüketimi önemli olabilir ve desteklemeyi amaçladığı çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini zayıflatabilir. Bazı eleştirmenler, özellikle insan refahını etkileyen kritik alanlarda, AI karar alma süreçlerinin hesap verilebilirliğini ve şeffaflığını sorgulamaktadır.
Sürdürülebilir kalkınma için AI’nın kullanımının avantajları ve dezavantajları:
AI’nin sürdürülebilir kalkınma için kullanımının birçok avantajı bulunmaktadır. AI, insanlardan daha verimli bir şekilde büyük veri miktarlarını işleyebilir, politikaları ve eylemleri bilgilendirebilecek desenleri ve görüşleri belirleyebilir. Ayrıca, tekrarlayan görevleri otomatikleştirerek insan kaynaklarını daha karmaşık problem çözme faaliyetlerine yönlendirebilir.
Buna karşılık, AI’nın uygulanması, dikkatli bir şekilde yönetilmezse mevcut eşitsizlikleri şiddetlendirebilir. Gelişmekte olan ülkeler, teknolojik ilerlemelerle baş etmekte zorluk çekebilir ve gelişmiş ülkeler üzerinde daha da bağımlı hale gelebilirler. Ayrıca, sürdürülebilirlik için AI’nın yararlarının adil bir şekilde dağıtıldığından emin olmak için köprülenmesi gereken önemli bir dijital uçurum bulunmaktadır.
Sonuç:
AI, sürdürülebilir kalkınma hedeflerini ilerletmek için vaat edici bir araç sunsa da, Cenevre’deki gibi uluslararası zirvelerde süregelen tartışmalar, bu çeşitli zorluklarla başa çıkmak için hayati önem taşımaktadır. Tarafların etik kurallar belirlemek, teknolojiye eşit erişimi sağlamak ve AI sistemlerinin çevresel etkisini izlemek için işbirliği yapmaları gerekmektedir. Bu alandaki ilerlemelerle birlikte, AI’nın iyiye dönüşebilecek potansiyeline sorumlu bir şekilde erişmek için kararlı bir küresel çabanın gerekliliği açıktır.
İlgili bilgilere ulaşmak isteyenler, Birleşmiş Milletler’in resmi web sitesini (United Nations) veya Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ni (ITU) ziyaret ederek, AI ve sürdürülebilir kalkınma ile ilgili girişimler ve programlar hakkında güncellemeleri bulabilirler.