Yapay zeka (YZ) sistemlerinin yönetişiminde uluslararası topluluk, BM Genel Kurulu tarafından benimsenen çığır açıcı bir kararla önemli bir adım atmıştır. ABD liderliğinde yürütülen karar, YZ sistemlerini “güvenli, güvenilir ve güvenilir” olmaya teşvik etmeye odaklanırken aynı zamanda insan haklarını korumayı ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeyi amaçlıyor.
—
1. BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen YZ kararının amacı nedir?
Karar, insan haklarını saygı göstererek, koruyarak ve destekleyerek “güvenli, güvenilir ve güvenilir” YZ sistemlerini teşvik etmeyi amaçlar. Ayrıca YZ’nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada potansiyelini tanır.
2. Kararı kaç Üye Devlet destekledi?
Metni 120’den fazla Üye Devlet destekledi, geniş uluslararası desteği gösteriyor.
3. Karar insan haklarının korunması hakkında ne diyor?
Karar, Üye Devletleri ve paydaşları uluslararası insan hakları hukukunu ihlal eden veya insan haklarına aşırı riskler taşıyan YZ sistemlerini kullanmaktan kaçınmaya çağırıyor. Karar, bireylerin çevrimdışı haklarının YZ sistemlerinin tüm yaşam döngüsü boyunca çevrimiçi olarak da korunması gerektiğini vurguluyor.
4. Sorumlu YZ kullanımı için kararda hangi adımlar tavsiye ediliyor?
Karar, güvenli, güvenilir ve güvenilir YZ için düzenleyici ve yönetişim yaklaşımlarının geliştirilmesini ve desteklenmesini teşvik ediyor. Devletlerin, özel sektörün, sivil toplumun, araştırma kuruluşlarının ve medyanın da içinde bulunduğu çeşitli paydaşlar arasında iş birliği yapılmasını vurguluyor.
5. Karar dijital uçurumu nasıl ele alıyor?
Karar, ülkeler arasındaki teknolojik gelişimdeki farklılıkları kabul ediyor ve YZ kaynaklarına kapsayıcı ve eşit erişimin önemini vurguluyor. Dijital uçurumu kapatmak ve dijital okuryazarlığı artırmak için gelişmekte olan ülkelerle iş birliği ve destek sağlanmasını teşvik ediyor.
—
YZ endüstrisi önemli bir büyüme ve gelişme süreci yaşarken, çeşitli sektörlerde geniş uygulama alanları bulunmaktadır. Pazar tahminlerine göre, küresel YZ endüstrisinin 2025 yılına kadar 190 milyar dolarlık bir değere ulaşması beklenmektedir. Bu büyüme, makine öğrenimi, doğal dil işleme ve bilgisayarlı görü teknolojilerindeki ilerlemeler tarafından desteklenmektedir.
YZ endüstrisi ile ilgili önemli konulardan biri etik ve sorumlu YZ sistemlerinin kullanımıdır. YZ daha karmaşık ve yaygın hale geldikçe, bu sistemlerin potansiyel riskleri ve istenmeyen sonuçları konusunda artan bir endişe bulunmaktadır. YZ algoritmalarındaki önyargılar, gizlilik endişeleri ve istihdam üzerindeki etkiler gibi konular uygun şekilde ele alınması gereken kritik alanlardır.
Bu endişelerle başa çıkmak için ulusal ve uluslararası düzeyde düzenleyici ve yönetişim çerçeveleri geliştirilmektedir. BM Genel Kurulu’nda YZ yönetişimi üzerine alınan karar, YZ sistemlerinin güvenliği, güvenilirliği ve güvenilirliği için ilke ve ilkeler belirlemeye yönelik önemli bir adımdır. Farklı paydaşlar arasında iş birliğini teşvik ederek YZ sistemlerinin güvenli ve sorumlu kullanımını sağlamayı amaçlar.
Ayrıca karar, YZ’nin tasarımı, geliştirilmesi, dağıtımı ve kullanımında insan haklarını korumanın önemine vurgu yapar. Bu, YZ’nin bireylerin özgürlükleri ve gizlilikleri üzerindeki potansiyel etkileri göz önünde bulundurulduğunda kritik bir konudur. Üye Devletleri ve paydaşları uluslararası insan hakları hukukunu ihlal eden veya insan haklarına aşırı risk teşkil eden YZ sistemlerinin kullanımından kaçınmaya çağırır.
Karar ayrıca gelişmekte olan ülkeler için özellikle kapsayıcı ve eşit erişime vurgu yapar. Dijital uçurumu tanır ve bu boşluğu kapatmak ve dijital okuryazarlığı artırmak için iş birliği ve destek sağlanması konusunda teşvik eder. YZ teknolojilerine eşit erişim ve dijital okuryazarlık artırılması, sürdürülebilir kalkınmaya ve sosyal ilerlemeye katkıda bulunabilir.
Geniş perspektifte, bu karar, ITU, UNESCO, ve İnsan Hakları Konseyi gibi BM’deki mevcut girişimlerle uyum içindedir. Bu karar, insan haklarını koruyarak, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik ederek ve bu dönüşüm yaratan teknolojinin sorumlu kullanımını sağlayarak uluslararası topluluğun YZ’yi yönetme çabalarında önemli bir kilometre taşını temsil eder.
