آغاز کیهان تا زمان ظهور اشکال زندگی که توانایی ‘دیدن’ را پیدا کرده‌اند، از یک خلوت تاریک تا لحظه‌ای که راهی به سوی رشد و هوش باز کردند. این اندیشه موازی در زمینه کامپیوترها و روباتیک رخ می‌دهد، به عنوان یک دوران جدید، جایی‌که هوش مصنوعی از پردازش داده‌ها فراتر رفته و قادر است دنیای قابل لمس را به وسیله آنچه به عنوان هوش فضایی شناخته می‌شود، درک کند.
در یک زمانی که فناوری دوربین‌های چند مگاپیکسل به شفافیت تیزی می‌افزود، Fei-Fei Li در سال 2015 چالش بزرگ آموزش کامپیوترها برای درک آنچه که می‌بینند را بیشتر مورد توجه قرار داد. آنها اعدادی بیشترین پیکسل‌ها را می‌دیدند، بخاطر همین نقش انسان در ‘آموزش’ آنها برای تفسیر دنیا بسیار مهم بود – شبیه به آموزش کودکان. برای یک کامپیوتر برای شناخت یک گربه، نیاز داشت که به انواع تصاویر مختلف گربه در جایگاه‌ها و اشکال مختلف، برای یادگیری ویژگی‌های آنها بیاندیشد.
این وظیفه تمایز، با اینکه حیاتی بود، به دلیل یکتایی هر گربه در اندازه، وضعیت، الگوها، و رنگها بسیار پیچیده بود. ماشین‌ها برای شناسایی و تشخیص گربه‌ها نیاز داشتند که این جزئیات را فهمیده و تعبیر کنند؛ یک فرآیندی که نیاز به مجموعه داده‌های بزرگ داشت.
کودکان به طور طبیعی بین اشیاء مختلف در زندگی روزمره شان تمایز می‌کنند. بهره‌گیری از این اصل، Li پروژه ImageNet را توسعه داد، یک پایگاه داده بزرگ برای آموزش کامپیوترها در شناسایی اشیاء، که در آن زمان وظیفه‌ای دشوار بود. در حال حاضر، نه سال بعد، هوش مصنوعی توانایی شناختن و درک دنیا را به خوبی کسب کرده است، حتی به مهارت‌های انسانی از ‘دیدن’ و ‘درک’ جهان پیش پا افتاده است.
با توانایی همزیستی شبکه‌های عصبی، واحدهای پردازش گرافیک، و داده‌های بزرگ، حالت فنی هوش مصنوعی امروزی نه تنها اشیاء را طبقه‌بندی می‌کند، بلکه دنیا را درک می‌کند و دستورات انسانی را با دقت اجرا می‌کند. آنها می‌توانند تصاویر و فیلم‌های متحرک را از طریق پیشنهادهای ساده ایجاد کنند، نشان از پرش تکاملی عمیقشان.
تیم تحقیقات فعلی Fei-Fei Li در حال آموزش هوش مصنوعی برای درک رفتار واقعی جهان و انجام وظایف است، از طریق پروژه‌هایی مانند رفتار، که باعث می‌شود ربات‌ها زبان و وظایفی مانند تهیه یک ساندویچ را درک کرده و ارائه خدمات را آموزش ببینند.
قدرت هوش فضایی قول می‌دهد که بر دوش آدمیان بارهای زیادی را تسکین دهد و در اثرات مثبت مختلف زندگی تأثیر بگذارد، از تشخیص دسته‌ی زده نشده دست‌ها در مراقبت‌های بهداشت تا کمک به بیماران معلول در سر کار روزانه‌شان. این فقط یک نگاهی به آینده‌ای است که هوش مصنوعی به عمق متوجه شده و با انسانیت به طور بی‌آستانه همکاری می‌کند – یک آینده که دور نیست که به واقعیت تبدیل شود.
برای تجزیه و تحلیل این مقاله از یک دیدگاه گسترده‌تر، باید تعدادی از مهمترین سوالات، چالش‌ها و اختلافات مربوط به توسعه هوش مصنوعی با توانایی ‘دید و عمل’ یا هوش فضایی را در نظر بگیریم:
سوالات کلیدی شامل:
– چگونه هوش مصنوعی با هوش فضایی در جامعه یکپارچه می‌شود و چه مسیری برای توسعه‌اش خواهد داشت؟
– چیستی مسائل اخلاقی و حفظ حریم شخصی در استقرار هوش مصنوعی که قادر به مشاهده و تفسیر محیط است؟
– چگونه می‌توانیم تضمین کنیم که سامانه‌های هوش مصنوعی به نفع انسان‌ها و بدون تعصب عمل کنند؟
چالش‌ها و اختلافات مرتبط با این موضوع شامل موارد زیر است:
– حریم خصوصی و امنیت داده: با ماشین‌هایی که قادر به دیدن و درک هستند، نگرانی‌های بیشتری در مورد حقوق حریم خصوصی افراد و امنیت اطلاعات وجود دارد. در مواردی ممکن است این فناوری‌ها برای زیربینی و پیگیری افراد بدون رضایت آنها استفاده شوند.
– بیکاری: هنگامی که سامانه‌های هوش مصنوعی بهتر در وظایفی که قبلاً توسط انسان‌ها انجام می‌شد، می‌توانند بیشتر بهره‌برداری کنند، ریسک تخریب مهمی در بازار کار وجود دارد که ممکن است منجر به بیکاری شود.
– تعصب هوش مصنوعی: آموزش سامانه‌های هوش مصنوعی اغلب نیاز به مجموعه داده‌های بزرگ دارد. اگر این داده‌ها تعصب داشته باشند، هوش مصنوعی نیز با تعصب عمل می‌کند که می‌تواند منجر به برخوردها و روش‌های تبعیض آمیز شود، به خصوص زمانی که در حوزه‌های تصمیم گیری حیاتی استفاده می‌شود.
– قابلیت اعتبار و مسئولیت: اعتبار عملکرد هوش مصنوعی بر اساس آنچه که آنها مشاهده و تشخیص می‌کنند ممکن است مشکوک باشد. علاوه بر این، هنگامی که اشتباهات رخ دهد، مسئولیت بر شیوه تصمیم‌گیری هوش مصنوعی پیچیده می‌شود.
مزایا:
– مراقبت‌های بهداشتی: هوش مصنوعی می‌تواند در اتوماسیون وظایف، تشخیص، جراحی دقیق، و مراقبت از بیماران کمک کند که منجر به بهبود نتایج درمانی می‌شود.
– دسترسی‌پذیری: افراد معلول از توانایی هوش مصنوعی برای انجام وظایف بهره‌مند می‌شوند، که از خودگردانی و کیفیت زندگی آنها افزایش می‌یابد.
– کارآمدی: هوش مصنوعی اغلب وظایف را از انسان‌ها دقیق‌تر و سریع‌تر انجام دهد که باعث افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف می‌شود.
معایب:
– هم‌زدودگی اجتماعی: یکپارچه‌سازی هوش مصنوعی در جامعه ممکن است منجر به هم‌زدودگی از قوانین و عادات اجتماعی شود، همراه با ایجاد نگرانی و مقاومت از سوی افراد تحت تأثیر.
– وابستگی: افزون‌بر وابستگی زیاد به هوش مصنوعی می‌تواند مهارت‌های انسانی را ضعیف کند و منجر به یک وابستگی که اگر سامانه‌های هوش مصنوعی نقصان یا تخریب شوند، ممکن است مشکل‌ساز شود.
– مسائل اخلاقی: تصمیم‌هایی که هوش مصنوعی می‌گیرد که تبعات اخلاقی دارند می‌تواند اغراق شود، به‌طور ویژه در شرایطی که همدلی و درک انسانی ضروری است.
برای کاوش بیشتر در مورد وضعیت فعلی و چشم‌اندازهای آینده فناوری هوش مصنوعی، برخی منابع مفید به شرح زیر وجود دارد:
– TensorFlow (یک پلتفرم متن‌باز استفاده شده در یادگیری ماشین که توسعه قابلیت‌های شناختی هوش مصنوعی را راه می‌اندازد)
– OpenAI (آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی که مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی را توسعه می‌دهد)
– DeepMind (یک سازمان پیشرو در حوزه هوش مصنوعی)
ضروری است که دیالوگی دائمی در مورد اینکه چگونه هوش مصنوعی با توانایی ‘دید و عمل’ آینده ما را شکل می‌دهد، و به دوستداری از بزرگی اجتماعی که ارائه می‌دهد و چالش‌های جوهری که پیش روی آن ایجاد می‌کند، انجام دهیم.