Πρόοδος στην Τεχνολογία: Ηθικά Όρια και η Αναζήτηση του Σκοπού
Σε ένα ενδιαφέρον τμήμα στην εκπομπή “Διμπάτιτι,” ο Πατέρας Παόλο Μπενάντι, ένας εκτιμημένος ειδικός στη Ηθική της Τεχνολογίας και μια πρωτοπόρος φυσιογνωμία τόσο στην Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης του ΟΗΕ όσο και στην αντίστοιχη επιτροπή της Ιταλίας, μοιράστηκε τις απόψεις του για το διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης (ΝΝ). Η συζήτησή του υπογράμμισε όχι μόνο τις δυνατότητες και τις προκλήσεις που η ΝΝ παρουσιάζει αλλά και τις ηθικές επισημάνσεις στη γενετική επεξεργασία με σκοπό τη διόρθωση ανίατων ασθενειών.
Εύρεση Ισορροπίας μεταξύ Καινοτομίας και Ηθικών Ορίων
Ο Πατέρας Μπενάντι υπογραμμίζει τη σημασία της κατανόησης της έννοιας των ορίων, κάνοντας αναλογία με τους περιορισμούς της ταχύτητας στα οχήματα. Όπως οι αόρατοι φραγμοί μέσα σε ένα αυτοκίνητο διαμορφώνουν τη λειτουργία του χωρίς καύσιμο, υποστηρίζει πως υπάρχουν εγγενή όρια που η επιστήμη δεν μπορεί να παραβλέψει και ότι αυτά τα παράμετροι πρέπει να γίνονται σεβαστά, ειδικά στον τομέα της ΝΝ και της βιοτεχνολογίας. Η αλληλεπίδραση αυτών των δύο πεδίων κρύβει τον κίνδυνο να δημιουργηθούν είτε σημαντικά οφέλη είτε ισχυρά βιολογικά όπλα, που αποτελούν ένα πολύπλοκο κατώφλι ανθρώπινων και νομικών ορίων που επεκτείνεται πέρα από οποιαδήποτε μοναδική νομική κοινότητα.
Η Προσπάθεια της Κοινωνίας για Σκοπό Μέσα στις Τεχνολογικές Προηγμένες Εξελίξεις
Η συζήτηση εμβαθύνει περαιτέρω στους τελικούς στόχους της πειραματικότητας, της ανάπτυξης και της προόδου στην τεχνολογία. Ο Πατέρας Μπενάντι αμφισβητεί το εάν οι τελικοί σκοποί που δεν μπορούν να μετρηθούν αξίζουν και αμφισβητεί την κυριαρχούσα χρησιμοποιητική οπτική που υποστηρίζει πράξεις βασισμένες στην υπόσχεση μακροπρόθεσμων οφελών για την ανθρωπότητα. Εκφράζει ανησυχία για την πρακτικότητα μιας τέτοιας προσέγγισης και τον ηθικό διλήμμα που δημιουργεί – πόσες γενεές είμαστε πρόθυμοι να θυσιάσουμε για το χάρισμα της προόδου;
Η Κρίση της Αρχής και η Κατεύθυνση της Γνώσης
Ο Πατέρας Μπενάντι επισημαίνει ένα πιο βαθύ ζήτημα που ριζώνεται στην κρίση του “κριτηρίου αρχής.” Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποκάλυψαν ότι ένα μικρό ποσοστό Ιταλών υποστηρίζει παράλογες πεποιθήσεις, όπως η θεωρία της επίπεδης Γης. Αυτό δείχνει όχι από αποτυχία της επιστήμης, αλλά από αποτυχία της καθοδήγησης της γνώσης. Η μετάβαση σε μια γενιά μάθησης, όπου τα νέα διδάσκουν τα γέροντα, οδήγησε σε απώλεια των παραδοσιακών αναφορικών σημείων. Με αυτήν την υπονόμευση της επιστημονικής αρχής, ο Πατέρας Μπενάντι αμφισβητεί τι παραμένει από τη συλλογική σοφία που έχει συσσωρευθεί η ανθρωπότητα.
Κύρια Ερωτήματα και Οι Απαντήσεις τους:
– Ποιες είναι οι ηθικές επιπτώσεις της ΝΝ και της γενετικής επεξεργασίας; Οι ηθικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν ανησυχίες όσον αφορά την ιδιωτικότητα, τη συναίνεση, τη δυνητική κατάχρηση, τις προκαταλήψεις και τα ηθικά ζητήματα που αφορούν την τροποποίηση της ανθρώπινης γενετικής.
– Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε την ανάπτυξη της ΝΝ και της γενετικής επεξεργασίας ευθύνιμα; Μέσω της θέσπισης σαφών ηθικών οδηγιών, της προώθησης της διαφάνειας, της συμμετοχής διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και της εφαρμογής ανθεκτικών κανονιστικών πλαισίων.
– Μπορεί η ΝΝ και η γενετική επεξεργασία να χρησιμοποιηθούν για βλαβερούς σκοπούς; Ναι, υπάρχει δυνατότητα κατάχρησης, όπως η δημιουργία βιολογικών όπλων ή η δυνατότητα ενεργοποίησης καταστάσεων παρακολούθησης μέσω της ΝΝ.
Κύριες Προκλήσεις και Προβληματισμοί:
– Μία από τις βασικές προκλήσεις είναι η διασφάλιση ότι οι τεχνολογίες ΝΝ και γενετικής επεξεργασίας αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται με τρόπους που δεν παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες.
– Υπάρχει επίσης αντιφατική αντίδραση σχετικά με το “παίζοντας τον Θεό” στοιχείο, όπου κάποιοι θεωρούν ότι η γενετική επεξεργασία, συγκεκριμένα, υπερβαίνει τα φυσικά ή θεία όρια.
– Ένα αξιοσημείωτο διάλογο εστιάζεται στην προσβασιμότητα αυτών των τεχνολογιών και το δυνητικό για επιδείνωση των κοινωνικών ανισοτήτων.
– Η διασφάλιση της υπευθυνότητας για τις αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συστήματα ΝΝ και τα αποτελέσματα της γενετικής επεξεργασίας αποτελεί ένα άλλο μείζον πρόβλημα.
Πλεονεκτήματα:
– Η ΝΝ μπορεί να βελτιώσει την απόδοση, να αυτοματοποιήσει κοινότοπες εργασίες και να ενισχύσει τις δυνατότητες λήψης αποφάσεων σε διάφορους τομείς.
– Η γενετική επεξεργασία κρύβει την υπόσχεση της θεραπείας γενετικών διαταραχών, την βελτίωση των καρπών του αγροτικού τομέα και ενδεχομένως την