Ο κόσμος της τεχνολογίας εξελίσσεται συνεχώς, μας εισάγει σε νέες ιδέες και έννοιες που διαμορφώνουν τις ζωές μας. Μια τέτοια έννοια που έχει κεντρίσει την προσοχή μας τα τελευταία χρόνια είναι αυτή των κογνιτοκινδύνων. Αυτά είναι ιδέες ή περιεχόμενα που έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν τα άτομα απλά με την κατανάλωσή τους ή τη συμμετοχή τους. Καθώς τα κογνιτοκίνδυνα έχουν συνδεθεί συχνά με το χώρο της επιστημονικής φαντασίας, πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία και τα μέσα ενημέρωσης έχουν θέσει το ερώτημα της ύπαρξής τους στην πραγματική ζωή.
Ένα παράδειγμα ενός σύγχρονου κογνιτοκινδύνου είναι ο άνοδος των βίντεο deepfake. Τα deepfakes είναι βίντεο που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη, τα οποία με πίστωση και αντικατάσταση των προσώπων, δημιουργούν ρεαλιστικό, ψεύτικο περιεχόμενο. Αυτά τα βίντεο μπορούν να είναι εξαιρετικά παραπλανητικά, κάνοντας δύσκολο για τους θεατές να διακρίνουν το πραγματικό από το πλαστό. Ακόμη κι αν κάποιος λάβει την πληροφορία ότι παρακολουθεί ένα deepfake, η δύναμη της κοινωνικής ψυχολογίας μπορεί να τον οδηγήσει να το αποδεχτεί ως πραγματικότητα. Αυτό θέτει ερωτήματα σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους από τέτοιο περιεχόμενο και την ανάγκη να μειωθεί η διάδοσή του.
Ένα άλλο κομμάτι των κογνιτοκινδύνων βρίσκεται στον εξαναγκασμό της προσοχής. Στον όλο και πιο ψηφιοποιημένο μας κόσμο, η μάχη για την προσοχή έχει γίνει μια εργολαβία μεγάλων διαστάσεων. Οι επιχειρήσεις και οι πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης ανταγωνίζονται συνεχώς για τον χρόνο και τη συμμετοχή μας, χρησιμοποιώντας τεχνικές που εκμεταλλεύονται τα πρωτόγονα ένστικτά μας. Από τις συνεχείς ειδοποιήσεις μέχρι την εθιστική κλήση για ανανέωση κατάρτισης, αυτά τα εργαλεία της οικονομίας προσοχής έχουν τη δυνατότητα να γίνουν πραγματικά κογνιτοκίνδυνα, να μας παρακινήσουν να υποχωρήσουμε στις απαιτήσεις τους και να αποσπώνται την προσοχή μας από πιο σημαντικά κομμάτια της ζωής μας.
Ένα παράδειγμα περιεχομένου που απαγάγει την προσοχή είναι το φαινόμενο των “άχρηστων” παιχνιδιών ή “clickers”. Αυτά τα παιχνίδια σχεδιάζονται για να εκθαμβώνουν τους χρήστες με συνεχόμενες ενημερώσεις και βελτιώσεις. Οι χρήστες μπορούν εύκολα να χάσουν τον χρόνο και την παραγωγικότητά τους καθώς εμπλεκόμενοι σε αυτά τα παιχνίδια.
Επίσης, τα μη-διαδραστικά περιεχόμενα, όπως τα “ντόμινο βίντεο,” μπορεί να έχουν επίσης κογνιτοκινδυνιακή επίδραση. Αυτά τα βίντεο απεικονίζουν διαδικασίες που εξελίσσονται, μαγνητίζοντας τους θεατές και δημιουργώντας μια ανεξήγητη επιθυμία να παρακολουθούν μέχρι το τέλος. Είτε πρόκειται για μια προσεκτικά διαμορφωμένη διαδρομή ντόμινο είτε για το μεθοδικό καθάρισμα ενός χαλιού, αυτά τα βίντεο εκμεταλλεύονται την εσωτερική μας φασινασία με την πρόοδο και την ολοκλήρωση.
Εν τέλει, αν και είναι αβέβαιο πόσο μπορούν τα κογνιτοκίνδυνα να επηρεάσουν πραγματικά τις ζωές μας, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τους πιθανούς κινδύνους τους. Η συνεχής έκθεση σε γοητευτικό και ενδιαφέρον περιεχόμενο αντιπροσωπεύει κίνδυνο για την γνωστική μας ευημερία, πιθανόν οδηγώντας σε εθισμό και στην απώλεια πολύτιμου χρόνου και παραγωγικότητας. Καθώς οι αλληλεπιδράσεις μας με την τεχνολογία και τα μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν να εξελίσσονται, είναι κρίσιμο να παραμείνουμε εγρήγοροι και συνειδητοί σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους που παρουσιάζουν αυτές οι γοητευτικές εμπειρίες.
Συχνές ερωτήσεις
The source of the article is from the blog enp.gr