Teknolojinin ilerlemesi ve yapay zeka (AI) kavramının çeşitli sektörlerde giderek daha fazla entegre olmasıyla birlikte, artık AI’nin insan kaynakları alanında önemli bir rol oynadığı şaşırtıcı değil. Ancak, işe alım sürecinde AI araçları kullanımı, önyargı ve adalet konularıyla ilgili endişeleri de beraberinde getiriyor.
Greenhouse Software tarafından yapılan son bir araştırmada, İrlanda, Britanya ve Almanya’daki yöneticilerin %48’inin özgeçmişlerde belirli anahtar kelimeleri aramak için CV tarama araçlarını kullandığı ortaya çıktı. Bu tarama araçları, özgeçmişleri analiz eder ve hangi adayların mülakata çağrılması gerektiğine karar verir. Ayrıca, yöneticilerin %43’ü adayların önceden belirlenmiş sorulara verdikleri cevapları kaydettikleri tek yönlü mülakatları kullanıyor; bu cevaplar daha sonra yazılım tarafından analiz edilerek adayın yüz yüze mülakata geçip geçemeyeceğine karar veriliyor.
Bu AI araçları, geniş bir iş başvurusu hacmini etkili bir şekilde işlemek ve işgücü maliyetlerini azaltmak için övülmelerine rağmen, etkinlikleri ve adaleti konusunda endişeler bulunmaktadır. Tanınmış Amerikalı gazeteci ve yazar Hilke Schellmann’a göre, bu araçlardan bazıları şüpheli bilimlere dayanmaktadır. Örneğin, adayların yeteneklerinin bir göstergesi olarak tek yönlü mülakatlar sırasında yüz ifadelerinin ölçülmesi, sahte bilim olarak eleştirilmiştir. Ayrıca, bu araçların temelini oluşturan algoritmaların önyargı sorunu da bulunmaktadır. Schellmann, ırk, cinsiyet ve engellilik gibi faktörlerin, belirli adaylar için işe alım sürecine önyargı getirebileceğini ve bunun adaletsizlik yaratacağını belirtmektedir.
Trinity College Dublin’de insan kaynakları yönetimi profesörü olan Dr. Na Fu, AI araçlarında önyargı sorununu kabul etmekte ve algoritmaların tasarım aşamasında çeşitli paydaşların dahil edilmesinin önemini vurgulamaktadır. İşverenler, yöneticiler ve çalışanlardan gelen geri bildirimlerle etik ve güvenilir AI araçları geliştirilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular:
CV tarama araçları nedir?
CV tarama araçları, özgeçmişleri analiz eden ve işe alım sürecinde hangi adayların seçilmesi gerektiğine karar vermek için belirli anahtar kelimeleri arayan bilgisayar tabanlı araçlardır.
Tek yönlü mülakatlar nedir?
Tek yönlü mülakatlar, adayların önceden belirlenmiş soruları yanıtlarını kaydettikleri bir mülakat türüdür. Kaydedilen yanıtlar daha sonra yazılım tarafından analiz edilerek adayın mülakat sürecinin bir sonraki aşamasına geçip geçemeyeceğine karar verilir.
İşe alımda AI araçlarının endişeleri nelerdir?
İşe alımda AI araçlarının etkinliği ve adaleti konusunda endişeler bulunmaktadır. Bazı araçlar şüpheli bilimlere dayandığı için eleştirilmektedir ve bu araçların temelini oluşturan algoritmalar, işe alım sürecine önyargı getirebilir ve belirli adayları dezavantajlı hale getirebilir.
AI araçlarında önyargı nasıl azaltılabilir?
AI araçlarında önyargıyı azaltmak için işverenler, yöneticiler ve çalışanlar gibi çeşitli paydaşların algoritmaların tasarım aşamasında yer alması gerekmektedir. Bu işbirlikçi yaklaşım, etik ve güvenilir AI araçlarının geliştirilmesini sağlar.
AI’nın işe alım sürecine şekil vermesi devam ettikçe, uzmanlar temkinli bir yaklaşımın benimsenmesini öneriyorlar. İşverenler, kullanmayı planladıkları AI aracının amacını ve tasarımını dikkatlice düşünmeli, İK yöneticileri ise araçları kendileri test ederek performanslarının beklentileri karşıladığından emin olmalıdır. Temel amaç, işe alım sürecinde verimlilik ve adalet arasında denge kurmak; AI araçlarını üretkenliği artırmak için kullanırken tüm adaylar için eşit fırsatları güvence altına almaktır.
Daha fazla bilgi için Greenhouse Software – AI Trends Report 2023 raporuna göz atabilirsiniz.
