تأثیر هوش مصنوعی (AI) بر توسعه کودکان می‌تواند چالش‌های مختلفی را ایجاد کند. با افزایش هوش مصنوعی توسط دستگاه‌ها، برنامه‌هایی مانند ChatGPT داده‌ها را از منابع مختلف از جمله محتویات نادرست یا نامناسب برای سن جمع‌آوری می‌کنند. این موضوع می‌تواند منجر به دسترسی کودکان به اطلاعات اشتباه یا محتویات بزرگسالانه شود.
خطرات برای ایمنی و حریم خصوصی شخصی نیز وجود دارد. نیاز کودکان به به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی آنلاین می‌تواند منجر به نقض حریم شخصی و دسترسی غیرمجاز به داده‌ها شود. تعامل آن‌ها با برنامه‌ها یا چت‌بات‌های قدرتمند هوش مصنوعی که قابلیت ویرایش عکس و شخصی‌سازی تعاملات را دارند، باعث آسیب‌پذیری در برابر تهدیدهای سایبری می‌شود.
جذب کودکان به رفتارهای خطرناک یکی دیگر از خطرات است. گزارش‌ها از نوجوانانی که به دنبال مشاوره‌های سلامت و رژیم غذایی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، به چشم می‌خورند و می‌گیرند خطط سریع و جزئی ارائه شده که از ارجاع و زمینه واقعی بی‌بهره بوده و ممکن است به اقدامات مخرب بر اساس اطلاعات نامطمئن منجر شود.
تعاملات هوش مصنوعی می‌تواند ابهامات در ذهن کودکان ایجاد کند، مانند اشتباه گرفتن هوش مصنوعی به عنوان همنشین و دنبال کردن پیشنهادات جانب‌دار یا نادرست. این موضوع می‌تواند تأثیرات دائمی بر توسعه روانی و رفتاری آن‌ها داشته باشد.
علاوه بر این، وابستگی بیش از حد به فناوری می‌تواند منجر به مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب و تضعیف مهارت‌های اجتماعی به علت کاهش تعامل انسانی شود. وابستگی به هوش مصنوعی می‌تواند توانایی یادگیری، توان تحقیقاتی و عمل‌آوری کودکان را مختل کند.
برای پیشگیری از این خطرات، ضروری است که به جای محدود کردن دسترسی آن‌ها به اینترنت، کودکان را درباره ایمنی آن آموزش داد. در ویتنام که تقریباً دو سوم از 24.7 میلیون کودک از اینترنت استفاده می‌کنند، معمولاً از سن 6 یا 7 سالگی شروع می‌شود، افزایش آگاهی در مورد خطرات سایبری امر حیاتی است. تسلط بر اینترنت از سن بیشتر نسبت به میانگین جهانی آغاز می‌شود و نیاز به آموزش زودهنگام در مورد تدابیر ایمنی آنلاین را برای محافظت از کودکان در منظر دیجیتال تأکید می‌کند.
چالش‌های اصلی و اختلافات اصلی:
یکی از مهم‌ترین سوالات این است که هوش مصنوعی چگونه بر توسعه شناختی و اجتماعی کودکان تأثیر می‌گذارد. درحالی که هوش مصنوعی می‌تواند محتوای آموزشی شخصی‌سازی شده ارائه دهد، مخاوفی در مورد تأثیر استفاده از هوش مصنوعی در آموزش بر روی فرایندهای آموزش سنتی و روابط دانش‌آموز-معلم وجود دارد. یکی دیگر از سوالات، جنبه اخلاقی توسعه هوش مصنوعی ارتباط با کودکان است – چگونه می‌توانیم تضمین کنیم که سیستم‌های هوش مصنوعی رفتارهای مثبت را ترویج کنند و الگوها یا تبعیض‌ها را تقویت نکنند؟
یک اختلاف اصلی در تعادل بین بهره‌برداری از هوش مصنوعی برای مقاصد آموزشی و حفاظت از حریم خصوصی کودکان وجود دارد. روش‌های جمع‌آوری داده‌ها که برای شخصی‌سازی هوش مصنوعی ضروری هستند ممکن است با نیاز به حفاظت اطلاعات کودکان در تضاد باشند.
مزایا:
– مزایای آموزشی: هوش مصنوعی قابلیت انقلابی در آموزش دارد، با ارائه محتوای شخصی‌سازی شده و راهبردهای آموزشی تطابقی که به نیازهای هر دانش‌آموز اختصاص می‌دهند.
– دسترسی: هوش مصنوعی می‌تواند به کودکان با معلولیت‌ها کمک کند، با ارائه ابزارهای طراحی شده برای چالش‌های خاص آن‌ها، آموزش را درگیرتر کند.
– سرگرمی: بازی‌ها و برنامه‌های وابسته به هوش مصنوعی می‌تواند سرگرمی ایمن، تعاملی و آموزشی برای کودکان فراهم کند.
معایب:
– حریم خصوصی داده: سیستم‌های هوش مصنوعی بیش از حد از مقادیر بزرگ داده، شامل اطلاعات شخصی، نیاز دارند که نگرانی در مورد حفاظت از حریم خصوصی کودکان ایجاد می‌کند.
– توسعه مهارت‌های اجتماعی: وابستگی بیش از حد به تعامل‌های هوش مصنوعی ممکن است بر توسعه مهارت‌های میان فردی و هوش هیجانی در کودکان تأثیرگذار باشد.
– کنترل کیفیت: خطرات دسترسی کودکان به اطلاعات گمراه‌کننده یا نامناسب از منابع هوش مصنوعی که به درستی نظارت نشده یا مرتب شده نیستند وجود دارد.
برای کاوش بیشتر درباره موضوع هوش مصنوعی و توسعه کودکان، می‌توانید به وبسایت‌های سازمان‌هایی که برای فناوری و رفاه کودکان تمرکز دارند، مانند UNICEF (صفحه خانگی UNICEF) یا انجمن بین‌المللی فناوری در آموزش مراجعه کنید (صفحه خانگی ISTE).
هنگامی که فناوری‌های هوش مصنوعی را در زندگی کودکان گنجانده، ضروری است اطمینان حاصل شود که تعاملات آن‌ها ایمن، مثبت و ارتقاء بخش به توسعه سالم باشند. ارزیابی مداوم و نظارت توسط مربیان، توسعه‌دهندگان و سیاست‌گذاران ضروری است تا تعادل مفید حفظ شود.