W szybko ewoluującej epoce cyfrowej Sztuczna Inteligencja (AI) postawiła na głowie świat twórczy, stając się siłą transformującą sposób generowania treści. Od tworzenia tekstu do tworzenia obrazów i filmów, systemy AI takie jak ChatGPT i Dall-e stały się integralną częścią naszego krajobrazu online, czasami prowadząc do kontrowersji w związku z wykorzystaniem ilustracji stworzonych przez „nie-ludzi”.
W rzeczywistości te technologie AI nie zaczynają od zera – polegają na istniejących modelach do „tworzenia”. Jednak pojawiają się pytania dotyczące implikacji etycznych, filozoficznych i technicznych związanych z ich użyciem. Jednym z najbardziej palących problemów jest legalność wykorzystywania dzieł artystów do treningu baz danych AI bez ich zgody.
Kilka miesięcy temu w Stanach Zjednoczonych pojawiły się zastrzeżenia prawne wobec Midjourney. Wszystko to w związku z ujawnieniem informacji, że firma używała ogromnej ilości prac artystów do treningu swoich silników do generowania obrazów bez zgody. Wśród nich znalazło się już ponad 15 000 artystów i dodatkowo zaproponowano włączenie kolejnych 16 000, w tym kilku związanych z hiszpańską wyspą Majorka.
Znani artyści, tak jak Joan Miró i Alexander Calder mieli swoje prace wykorzystane przez Midjourney. Vegap, organizacja zarządzająca prawami autorskimi Miró, wyraziła obawy z powodu braku przejrzystości ze strony firm AI. Szczególnie w Hiszpanii i w krajach europejskich reprodukcja prac bez zgody autorów jest zakazana, zwłaszcza jeśli wiąże się to z modyfikacją, co wpływa na prawa moralne i własnościowe artystów.
Tymczasem artyści jak David Oliver, znany jako Grip Face, i Guillem Nadal wyrazili mieszane uczucia. Chociaż uznają tradycyjne wykorzystanie odniesień w sztuce i traktują AI jako kolejne narzędzie, pojawiają się wezwania do ograniczeń i restrukturyzacji nieuprawnionego wykorzystania wizerunków artystów.
Inni, jak artysta Guillermo Zapata, są dość obojętni na wykorzystanie ich prac jako materiału referencyjnego przez programy AI jak Midjourney. Jednakże podkreśla on znaczenie wartości edukacyjnej ponad potencjał zysków.
Xim Izquierdo kolejny artysta z Majorki, który wykorzystuje Midjourney w swojej pracy doskonale zdaje sobie sprawę z niepowstrzymanego postępu AI. Pomimo obaw Izquierdo twierdzi, że kreatywne myślenie jest kluczowe przy korzystaniu z technologii, ponieważ AI służy jako narzędzie realizacji wizji i celów użytkownika. Kwestia czy używanie prac artystów w AI stanowi plagiat nadal jest tematem dyskusji w społeczności twórczej.
Kluczowe pytania i odpowiedzi dotyczące AI i prac artystów:
1. Jakie są implikacje etyczne wynikające z użycia prac artystów do treningu AI bez zgody?
Użycie prac artystów bez zgody rodzi istotne kwestie etyczne dotyczące autorstwa, naruszenia praw autorskich oraz szacunku dla praw oryginalnych twórców. Disregarduje to moralne i prawne roszczenia artystów do swoich dzieł i może prowadzić do strat finansowych dla twórców, których prace są wykorzystywane bez rekompensaty.
2. Czy AI może tworzyć sztukę, czy też tylko naśladuje istniejące style i wzorce?
AI może generować obrazy, muzykę, teksty i inne formy treści, które mogą kwalifikować się jako wyniki twórcze. Jednak, ponieważ systemy AI uczą się na podstawie danych istniejących wcześniej, toczy się dyskusja o tym, czy stanowi to prawdziwą kreatywność czy jedynie zaawansowane dopasowywanie wzorców i replikację stylów wygenerowanych przez ludzi.
3. Jakie prawo autorskie ma zastosowanie do dzieł stworzonych przez AI?
Prawo autorskie różni się w zależności od kraju, ale zwykle chroni oryginalne prace ludzkiego autorstwa. Sytuacja staje się mniej klarowna w przypadku dzieł generowanych przez AI, ponieważ wyzwanie stanowi tu definicja autorstwa. Trwa debata i powolne dostosowywanie prawa, aby zająć się tym nowym obszarem.
Kluczowe wyzwania i kontrowersje:
– Określenie własności i praw autorskich dzieł generowanych przez AI.
– Ustanowienie wytycznych dotyczących uczciwego wykorzystania danych treningowych, w tym prac artystów.
– Zbalansowanie innowacji w dziedzinie AI z prawami i rekompensatami dla ludzkich artystów.
– Określenie granicy między inspiracją a plagiatem w kontekście treści tworzonych przez AI.
Zalety AI w sztuce:
– AI może pomóc w tworzeniu nowych form sztuki, przesuwając granice i kwestionując tradycyjne techniki.
– Może demokratyzować tworzenie sztuki, umożliwiając osobom bez tradycyjnego szkolenia artystycznego wyrażanie swojej kreatywności.
– AI może przetwarzać ogromne zbiory danych, aby eksplorować kombinacje i pomysły w skali niemożliwej dla pojedynczego człowieka.
Wady AI w sztuce:
– AI może niechcący rozmyć pojęcie ludzkiej kreatywności i oryginalności.
– Może stanowić zagrożenie dla utrzymania się artystów poprzez tworzenie nadmiaru treści, potencjalnie obniżając wartość oryginalnych dzieł.
– Niejasne terytorium prawnego odnośnie sztuki generowanej przez AI stwarza ryzyko i niepewność dla wszystkich zaangażowanych stron.
Aby uzyskać więcej informacji na temat szerszego zagadnienia Sztucznej Inteligencji, zapraszamy na stronę:
IBM Artificial Intelligence.
Ponadto, aby zrozumieć dyskusję dotyczącą praw własności intelektualnej w erze cyfrowej, warto korzystać z zasobów Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO):
Światowa Organizacja Własności Intelektualnej.
Uwaga: Biorąc pod uwagę szybkie zmiany zachodzące w dziedzinie AI oraz trwające rozmowy legislacyjne, ważne jest śledzenie najnowszych aktualizacji z wiarygodnych źródeł, aby uzyskać najbardziej aktualne informacje.