ترس از این که هوش مصنوعی (AI) جایگزین مشاغل انسانی شود، مسألهای قدیمی است، اما با پیشرفت فناوری، این موضوع کاملاً مهم و پیچیدهتر میشود. آیا واقعاً هوش مصنوعی ما را جایگزین خواهد کرد، یا فرصتی جدید ارائه میدهد؟
مطالعات نشان میدهند که در حالی که هوش مصنوعی قادر به خودکارسازی بعضی از وظایف است، احتمال بیشتری دارد که ماهیت کار را دگرگون کند تا این که مشاغل را بهطور کامل از بین ببرد. طبق گزارشی از مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۹، هوش مصنوعی میتواند تا سال ۲۰۲۲ حدود ۷۵ میلیون شغل را در سطح جهانی از بین ببرد، اما همچنین انتظار میرود ۱۳۳ میلیون نقش جدید ایجاد کند. این نشاندهنده یک رشد خالص در شغلهاست، هرچند با تغییری در نوع مشاغل موجود.
هوش مصنوعی به ویژه برای وظایفی که تکراری و مبتنی بر داده هستند، مانند ورود دادهها، پاسخ به سوالات روتین خدمات مشتری و برخی جنبههای تولید، مناسب است. با این حال، هوش مصنوعی هنوز قادر به تقلید از قابلیتهای خلاقانه، احساسی و تفکر استراتژیک ذاتی انسانها نیست. مشاغلی که به تعامل پیچیده انسانی، حل مسائل خلاقانه و هوش احساسی وابسته هستند، کمتر احتمال دارد که جایگزین شوند.
علاوه بر این، ظهور هوش مصنوعی نیاز به تکامل در نیروی کار دارد. توسعه مهارت و بازآموزی ضروری میشود، زیرا فناوریهای نوین تقاضا برای کارکنانی با مهارتهای مربوط به یادگیری ماشین، تجزیه و تحلیل دادهها و نگهداری هوش مصنوعی ایجاد میکنند.
در نتیجه، به جای ترس از هوش مصنوعی به عنوان یک تهدید برای مشاغل، مفیدتر است که آن را به عنوان ابزاری برای نوآوری ببینیم که میتواند به یک نیروی کار با مهارت و بهرهورتر منتهی شود. با سازگاری با تغییراتی که هوش مصنوعی به ارمغان میآورد، میتوانیم از تواناییهای آن برای تقویت، نه آسیب زدن به اشتغال انسانی، بهرهبرداری کنیم.
آیا هوش مصنوعی مشاغل بیشتری نسبت به آنچه که نابود میکند، ایجاد خواهد کرد؟
با پیشرفت هوش مصنوعی، تأثیر آن بر بازار کار تصویری پیچیدهای را ارائه میدهد که افراد، جوامع و حتی کشورهای کامل را تحت تأثیر قرار میدهد. در حالی که خودکارسازی به طور قطع چشمانداز اشتغال را تغییر خواهد داد، ضروری است که پیامدها و مزایای گستردهتری که هوش مصنوعی معرفی میکند را مورد بررسی قرار دهیم.
حقایق جالب درباره تأثیر هوش مصنوعی بر اشتغال
فراتر از صرفاً جابجایی شغل، هوش مصنوعی میتواند با بهینهسازی بهرهوری و ایجاد صنایع کاملاً جدید، رشد اقتصادی را ترویج کند. کشورهایی که به شدت در هوش مصنوعی سرمایهگذاری میکنند، مانند چین و ایالات متحده، احتمالاً از نظر رقابتی پیشی خواهند گرفت و ممکن است تسلط اقتصادی جهانی را بازتعریف کنند. جوامعی که هوش مصنوعی را پذیرفتهاند ممکن است از کارایی بیشتری برخوردار شوند و به خدمات پیشرفته دسترسی پیدا کنند.
کیفیت و رضایت شغلی چطور؟
توانایی هوش مصنوعی برای انجام کارهای کسلکننده به انسانها این اجازه را میدهد که روی کارهای با ارزش بالا که با نقاط قوت منحصر به فردشان مطابقت دارد، تمرکز کنند و به احتمال زیاد رضایت شغلی بیشتری را بدست آورند. با این حال، این انتقال نیازمند یک سیستم پشتیبانی قوی برای کارکنان است، از جمله برنامههای بازآموزی و مسیرهای آموزشی که با تقاضاهای تغییر یافته سازگار باشند. آیا دولتها و شرکتها این تغییرات را در اولویت قرار خواهند داد یا برخی جوامع به حاشیه رانده خواهند شد؟ این موضوع به سیاستگذاری و سرمایهگذاری بستگی دارد.
آیا معایبی وجود دارد؟
برخی از بخشها، به ویژه آنهایی که کمتر در معرض هوش مصنوعی قرار دارند، ممکن است در ابتدا از شکاف مهارتی رنج ببرند. بنابراین، نیاز به توسعه دادن نه تنها فناوریهای هوش مصنوعی، بلکه به صورت فراگیر نیز وجود دارد. آیا هوش مصنوعی میتواند فرصتها را دموکراتیک کند یا شکاف بین کارگران ماهر و غیرماهر را گسترش خواهد داد؟
در انتها، در حالی که هوش مصنوعی ممکن است برخی مشاغل را جابجا کند، پتانسیل آن برای ایجاد فرصتهای بیشتر از طریق نوآوری و کارآیی را نمیتوان نادیده گرفت. با تمرکز بر همکاریهای انسانی و هوش مصنوعی، میتوانیم آیندهای را شکل دهیم که در آن فناوری و پتانسیل انسانی بهطور مشترک شکوفا شوند.
برای خواندن بیشتر در مورد هوش مصنوعی و بازارهای کاری، به مجمع جهانی اقتصاد، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و سازمان بینالمللی کار مراجعه کنید.